Carnaval

De bakker en de dokter dansen hand in hand, maar wie is de bakker en wie de dokter? Met carnaval staat alles op zijn kop.

Carnaval

Als kind van boven de rivieren reisde ik elk jaar de rivier over naar oma in Breda, pardon Kielegat, om daar carnaval de vieren. De overdracht van de sleutel aan de Prins, de optochten en de zotheid. Gekleed in blauwe kiel en oranje rode sjaal huppelde ik naast mijn geweldige oma. Agge mar leut et. 

Later voelde ik maar al te goed dat het niet in mijn bloed zat. Het drinken en losgaan viel bij mij ook niet onder leuk vermaak en dus bleef carnaval bij mij de mooie jeugd herinneringen.

Waarom stroomt het bloed van de noordeling niet sneller op de elfde van de elfde? Waarom zijn ze 'buitenlanders' als ze carnaval komen doen in het zuiden? Daarvoor moeten we een enorme sprong in het verleden maken, terug naar de zeer vroege middeleeuwen en eigenlijk nog daarvoor. 

Deze tijd van het jaar staat bekent als de reinigingstijd (zie ook Maria Lichtmis) De aarde houd haar adem nog heel even in om, als de zon nog iets hoger komt, de adem los te laten. De angst bij de vroegere mensen dat de aarde het zaad niet los zou willen laten en er dus geen nieuw leven zou komen dat jaar was groot. Om kwade geesten weg te jagen verklede ze zich zo eng mogelijk en voerde dansen op. Een aantal dagen lang was er dans, zang en losbandigheid om de vruchtbaarheid terug te brengen in de aarde. En zie, de dieren zoeken in de vroege lente een paringspartner en in de aarde komen de eerste knoppen op.

 Deze vruchtbaarheid feesten kwamen vooral voor in de Germaanse streken. Toen de Roomse kerk zijn opmars maakte naar het noorden kwamen ze in de streek van de Grote Rivieren koppige en stand vaste mensen tegen, die hun gebruiken en geloof echt niet zomaar opgaven. De Roomse kerk had dus maar weinig invloed in deze streken. 

Het lukte de Roomse kerk niet om al deze rituelen uit te bannen. Dus bogen ze de heidense rituelen zo om tot ze prima paste binnen de Roomse leer. De drie dagen voor Vastenavond zijn er om los te gaan, even iemand anders zijn en misschien wel even doen wat je anders nooit durft. Nog even uit de ban springen om daarna de vastentijd in te gaan. De 40 dagen voor Pasen zijn er om jezelf te reinigen. Dat kan door te vasten, bepaalde dingen te laten staan (minder socale media en schermpjes) en vooral om weer wat dichter bij de IK te komen. 

Even wat gas terug zodat je, net als de aarde, je kan voorbereiden op de lente. Het opbloeien van de natuur, het uitademen van de aarde. 

Voor de kinderen is carnaval vooral een verkleedfeest. Door je te verkleden kan je een andere kant van jezelf laten zien. Kinderen die doorgaans verlegen en kalm zijn kunnen in een narrenpak ineens uitbundige stuiterballen worden. 

Ik zal bij  mijn eigen zoon hoe veel lol hij had, hoe vrij hij zich gedroeg toen hij verkleed als timmerman op school rond liep. Eén dag per jaar hebben de kinderen het voor het zeggen op school. Is er harde disco muziek, eten ze bergen pannenkoeken en zijn de juffies en meesters even minder de baas. De verhoudingen liggen op zijn kop. Maar de dag erna weet iedereen zijn plaats en is er weer vernieuwde energie.