De kunst van het nat vilten

Al in de zeer oude tijden kende men de nut van het vervilten van wol. Het verhaal gaat dat toen Noah eindelijk land had gevonden en de dieren na een lange reis eindelijk weer de ark konden verlaten, hij in de stallen van de schapen een dikke laag stevig vilt aantrof op de grond. De wol die afgevallen was werd door de poten van de dieren gevilt. De nomaden van de Noord Afrikaanse gebieden viltte hun lappen door ze in een lederen zak achter een schaap of kameel te binden. Door het constant bewegen en gestuit over de grond kregen ze zonder al te veel inspanning een perfecte stevige vilten lap. 

Helaas heb ik geen kameel of een ark vol schapen en zal ik het werk met de hand moeten doen. Maar het proces van pluizige zachte wol naar stevige vilten slof is geweldig om met je eigen handen te doen. 

Ik heb nu drie paar sloffen op deze manier gemaakt. De eerste mislukte compleet, de wol wilde niet hechten en bleef uit elkaar vallen. Het tweede paar, ander soort wol, werd goed. Ik draag ze met zeer veel plezier. Het derde paar heb ik samen met mijn dochter gemaakt. Ze zijn niet perfect maar zitten heerlijk en het is echt een uniek paar sloffen geworden. Ik heb stap-voor-stap foto's gemaakt zodat ik het proces beter kan uitleggen. Ik zal ook nog wat extra tips geven omdat ik nu weet wat er beter kan. Ik adviseer om eerst een klein proef lapje te vilten als je de techniek nog nooit hebt gedaan. 

Dit heb je nodig:

* Merino lontwol 200 gr wit & 100 gr gekleurd (voor maat 35-38)

* Zeep, sunlight of een andere simpel stuk zeep. Ik gebruik graag Aleppo zeep.

* Stevig maar buigzaam plastic voor de mal. Ik nam een snelhechter hoesje maar bv foam werkt ook prima

*Bubbeltjes folie 1x1m

* Papier

* Stift

* Schaar

* Grote handdoek

Ik werk het liefst in de douche, omdat het best een natte boel kan worden. Zeker als je samen met kinderen wilt gaan vilten. Maar op een grote tafel of keukenblad moet zeker ook lukken. 

Aan het werk

Stap 1

Teken de voeten op een stuk papier. Neem 3-4 cm extra in een mooi ronde cirkel om de voet. Voor de schacht van de slof maak je een tussen stuk. Hoe langer het tussenstuk hoe hoger de schacht van de slof. Let er op dat je bij een hoge slof echt ook de breedte nodig hebt anders kom je er niet in. Voor een lage slof is 10 cm tussenstuk genoeg. 

Bij deze sloffen heb ik een hoge schacht gemaakt, ze waren alleen iets te smal. Let daar dus goed op. De wol krimpt onderveer 1/3 als het gaat vilten.

Stap 2

Leg je mal op het bubbeltjes folie en begon met de eerste laag witte wol. De lontwol komt in lange strengen, door zachtjes te trekken krijg je dunne rechte plukken. Leg de eerste laag horizontaal op de mal met een overlapping aan de zijkanten van 2cm. De tweede laag gaat er verticaal overheen. Ga zo door tot je 6 lagen hebt. Dit is een behoorlijk hoge stapel en om het werken met de gekleurde wol iets makkelijker te maken moet het om laag. Dat lukt het beste door het iets nat te maken. Maak in een kom met heet water en een hand geraspte zeep een sopje en sprenkel wat water op de witte wol. Niet te veel wrijven, we gaan nog niet vilten. Maar net genoeg om het te laten zakken.

Stap 3

Nu mag de gekleurde wol er op. Leef je uit op het patroon, maar bedenk wel dat als je een ingewikkeld kleurenpatroon maakt het aan de achterkant precies zo moet. Voor de visualisering,  dit is de zijkant en halve onderkant van de slof. Bij het geel is de bovenkant van de schacht van de slof. 

Bouw de lagen wol net zo op als met de witte wol. 4 lagen is hier wel genoeg. 

Sprenkel de wol weer wat nat en druk voorzichtig aan. 

Stap 4

Maak de wol nu goed nat en wrijf zachtjes met je handpalmen over de wol. Voorzichtig want je wilt het kleurpatroon niet te veel verstoren. Vermijd de zijkanten want die moeten nog aan de onderkant hechten. Als je het idee hebt dat het redelijk stevig aan elkaar is gehecht, als je het voorzichtig optilt blijft het aan elkaar zitten, moeten we het geheel omdraaien om de onderkant van de slof te gaan maken. Dit gaat het beste om het in een vloeiende bewegen op te  pakken en omgedraaid weer op het bubbeltjes folie te leggen. 

Stap 5

Vouw eerst voorzichtig de laag wol om de mal. Leg vervolgens de lagen wol er op zoals in stap 2-3-4.  Vouw vervolgens de overlappingen naar de achterkant en zorg dat het goed om de mal aansluit. Maak het nu goed nat en master de wol. 

Als de wol goed is gehecht kan je wat steviger gaan wrijven en wordt het al echt een geheel. 

Keer het werk geregeld om het egaal te laten hechten. Losse plukken wol met wat extra sop natmaken en proberen vast te wrijven. Soms zijn er gewoon eigenwijze plukken die niet goed willen hechten. Niet gaan trekken, gewoon laten zitten. Met het vilten laten ze los. 

Stap 6

Nu zou een kameel of schaap best handig zijn want het zware werk gaat nu beginnen. Rol de lap in het bubbeltjes folie op en rol het in de handdoek. Er zijn ook mensen die het in een dun yoga matje of bamboe mat rollen, kan allemaal en je moet zelf even kijken wat het beste werkt. Het gaat erom dat je het geheel moet rollen, van voor naar achter. Het yoga matje werkte bij mij goed. Met je voeten rollen kost het minste energie, maar het blijft best intensief. Na 5 min rollen vouw je het allemaal weer uit en draai je de sloffen een kwartslag. Rol het weer op en bewerk het weer voor 5 minuten. Ga zo door tot je helemaal rond bent geweest. 

Stap 7

De sloffen zijn nu stevig maar nog helemaal vormloos. Tijd om de schaar er in te zetten. Let goed op! Als je deze mal nog eens wilt gebruiken knip dan alleen het vilt door en trek de mal er uit. 

Knip de sloffen door en haal de mal er voorzichtig uit, er kunnen plukken wol loszitten. Nu begint het ergens op te lijken. Vouw de sloffen open en ga er eens in met je hand. Zie je de vorm van de slof er al in als je hem recht op zet? Tijd om te passen. Probeer de sloffen voorzicht aan je voeten. Let op, ze zijn nog lang niet genoeg gevilt en gaan straks pas echt krimpen. Maak ze weer goed nat met een heet sopje en masseer ze om je voeten. Ik ga meestal ook even staan om de vorm er goed in de drukken. 

Klaar voor het leukste gedeelte van het proces? Tijd voor het betere smijt en gooi werk. Ik lag echt een een deuk toen ik met Davita elk een slof tegen de muur en op de grond aan het smijten was. Leef je maar lekker uit. Na 20x gooien pas je de slof weer aan. Zie je dat hij al flink aan het krimpen is. Misschien is het nodig om de schacht in te knippen, dat is niet erg en geeft juist een prachtig elf achtige slof. Het vilt laat zich nu nog vormen, wil je puntjes aan de bovenkant trek het dan wat. Masseer de sloffen weer goed om je voet. Ga door met gooien en smijten tot de sloffen passen. Als ze drogen kunnen ze nog iets kleiner worden maar met dragen loop je ze ook weer wat uit. 

Stap 8

De sloffen van Davita hebben dikke naden, de wol die we overlapte was niet goed om de mal heen gesloten en dus aan elkaar gevilt. Je krijgt dan boven en onder op de slof een naad. Aan de onderkant heb ik die wat afgeknipt en aan de bovenkant gewoon plat gedrukt. De schacht is wat dun en daardoor pluizig. Maar de zitten heerlijk. 

Zelf hou ik er van om de sloffen als ze klaar zijn te trakteren op een lanolinebadje. Dit geeft ze hun natuurlijke wolvet laagje terug en beschermd de sloffen tegen vuil en vocht. Laat ze daarna rustig drogen, dit kan best een dag duren. Daarna heb je uren, weken, maanden lang plezier van je eigen wollen sloffen. 

Deze sloffen heb ik een paar weken eerder gemaakt, boven op zie je ook bij mij wat oneffenheden doordat er een naad zat. Maar ik draag ze elke dag met erg veel plezier. 

Op pinterest zijn er duizenden voorbeelden voor soorten sloffen om te vilten. En als je de basis onder de knie hebt zijn de mogelijkheden geweldig. Kijk ook eens op Youtube, daar zijn diverse filmpjes te zien waar het proces goed wordt uitgelegd.